Εφιάλτες – Συμβόλαιο Ψυχής

Για κάποια βιβλία μού είναι πολύ δύσκολο να μιλήσω και οι “Εφιάλτες” της Άρτεμις Βελούδου Αποκότου, είναι ένα από αυτά. Από την πρώτη φορά που το διάβασα, κατάφερε να αποκτήσει μία ιδιαίτερη θέση στη καρδιά και στη βιβλιοθήκη μου και σίγουρα είναι κι αυτός ένας λόγος που το review αυτό καθυστέρησε περισσότερο από ό,τι υπολόγιζα και είχα σκοπό. Και για να πάρω τα πράγματα από την αρχή, θα ξεκινήσω γράφοντας λίγα λόγια για την ιστορία.

Αρχικά να πω ότι πρόκειται για το πρώτο μέρος μίας τριλογίας, που ξεκινάει εισάγοντάς μας στις σκέψεις του ιδιόρρυθμου πρωταγωνιστή, κάτι που αντιλαμβανόμαστε από την πρώτη στιγμή που αρχίζει να μας αφηγείται σε παροντικό – με ενδιάμεσες αναδρομές και αναφορές στο παρελθόν- χρόνο, ο Ρέιμοντ Κνάιτ την ιστορία του. Μέσω της πρωτοπρόσωπης αντρικής αφήγησης, η συγγραφέας μάς γνωστοποιεί με τον πλέον άμεσο τρόπο το ψυχολογικό προφίλ ενός ιδιαίτερου χαρακτήρα, σίγουρα από τους πιο ενδιαφέροντες που έχω συναντήσει σε μυθιστόρημα και δη με μεταφυσικό περιεχόμενο.

Ο Ρέιμοντ ή Ρέι, όπως τον φωνάζουν οι οικείοι του, δεν είναι από τους ήρωες εκείνους που μπορεί να του αποδωθεί η έννοια της συμβατικότητας. Το χιούμορ που τον χαρακτηρίζει είναι κυνικό και καυστικό, νιώθεις από τις πρώτες σελίδες ότι όχι μόνο αντιπαθεί τους γονείς του, αλλά κι όλον τον κόσμο και γενικά μπορεί εύκολα να τον αποκαλέσει κάποιος επαναστάτη χωρίς αιτία. Βέβαια, όλη αυτή η συμπεριφορά δεν είναι αδικαιολόγητη και δικαιολογείται κι από τα κενά μνήμης που ίσως (;) είναι απόρροια των απαγορευμένων ουσιών, των οποίων ήταν συχνά χρήστης, σε συνδυασμό μάλιστα με το αλκοόλ. Προσωπικά, δεν θα κρύψω ότι τον λάτρεψα από την πρώτη ατάκα, καθώς οι αντισυμβατικοί, αυτοκαταστροφικοί, αντιδραστικοί χαρακτήρες είναι η αδυναμία μου, αλλά κατανοώ απόλυτα ότι είναι από εκείνους τους ήρωες που ή θα αγαπήσει απόλυτα κάποιος ή θα αντιπαθήσει.

Η χρήση των προαναφερθέντων ουσιών θα γίνουν και η αιτία της δράσης, έπειτα κι από ένα τροχαίο ατύχημα που θα ακολουθήσει ως συνέπεια αυτών, με τον Ρέιμοντ να κατευθύνεται μαζί με τον πατέρα του Έρνεστ, από το Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνια στο γραφικό χωριό των παππούδων του, το Ντάνγουιτς της Αγγλίας. Υπό την χειροπιαστή απειλή της φυλάκισης και της αποκλήρωσης από την οικογενειακή περιουσία, ο Ρέι θα αναγκαστεί να ζήσει ένα ολόκληρο Καλοκαίρι με τους αποξενωμένους παππούδες του και να δεχτεί να εργαστεί στην πανσιόν που διατηρούν στο χωριό, με σκοπό να απασχολήσει ουσιαστικά τον εαυτό του για όσο διαρκέσει η διαμονή του σε αυτό. Εκεί ο Ρέιμοντ, θα προσπαθήσει να προσαρμοστεί σε ένα μέρος που του προκαλεί ανία, αλλά και να επαναπροσδιορίσει τις σχέσεις με τους γονείς του πατέρα του.

Σε αυτό το μέρος όμως, θα ξεκινήσουν όλα και τίποτα δεν θα είναι το ίδιο, μπαίνοντας στο βασικό κομμάτι που αποτελούν οι Εφιάλτες. Γιατί σε εκείνη τη πανσιόν, ο πρωταγωνιστής θα γνωρίσει ένα κορίτσι που διαφέρει από όλα τα άλλα, την αινιγματική και μυστηριώδη κοπέλα που τόσο συμπαθούν οι παππούδες του, την Ονόρα ή Νόρα Γκρέι. Η παρουσία της από τη πρώτη στιγμή θα του προκαλέσει αποστροφή και θα τη θεωρήσει το πιο άσχημο πλάσμα που αντίκρισε ποτέ. Παρόλη την απέχθειά του όμως, αυτό το κορίτσι θα του γίνει εμμονή, ενώ ο τρόπος που κινείται και μιλάει, θα του φανούν εκτός από οικεία, υποφερτά και χαριτωμένα, με έναν αναπάντεχο και απροσδιόριστο τρόπο. Πάντα θα ψάχνει τρόπους για να είναι δίπλα της, αλλά αυτό θα το συνειδητοποιήσει πολύ αργότερα όταν σε ένα ξέσπασμά του θα της αποκαλύψει πώς τη βλέπει όλο αυτό το διάστημα, δηλαδή σαν Φρικιό.

Η Ονόρα όμως, πέρα από την αψυχολόγητη συμπεριφορά του Ρέιμοντ, έχει να αντιμετωπίσει και τους δικούς της δαίμονες που είναι πολύ πιο αληθινοί απ’ ότι φαίνονται. Γιατί πέρα από το μυστήριο που περιβάλλει την ίδια, αλλά και την αρρώστια του πατέρα της, την ταλαιπωρούν και την ταλανίζουν πράγματα, που η λογική των ανθρώπων είναι δύσκολο να συλλάβει και να αποδεχτεί ως εφικτά. Με μία κατάρα να την βαραίνει και να ξεκινάει πολλά χρόνια πριν, στοιχειώνοντας όλες τις γυναίκες του αίματός της. Μία κατάρα που είναι δύσκολο να λυθεί και που ζητάει ως αντάλλαγμα την ίδια την ψυχή της.

Σε αυτό το σημείο, εξόφθαλμα τουλάχιστον, εναπόκειται και το μεταφυσικό της ιστορίας, αλλά δεν στέκεται μόνο εκεί. Ο τίτλος του βιβλίου δεν είναι τυχαίος, ούτε μεταφορικός. Εφιάλτες και όνειρα που εμφανίζονται με την υποψία προφητείας, ταλαιπωρούν τον Ρέι, πολύ πριν γνωρίσει την Ονόρα. Εφιάλτες, που με την άφιξή του στο Ντάνγουιτς και την επαφή μαζί της, γίνονται ακόμη πιο έντονοι και αληθοφανείς.

Σε αυτό το δεύτερο μεταφυσικό μέρος, συμπεριλαμβάνονται και μερικές από τις πιο αγαπημένες μου στιγμές του βιβλίου συνολικά. Οι σκηνές με τον σκύλο, τον βαρκάρη, τον καβαλάρη, αλλά και η ανατριχιαστική σκηνή με τις αγελάδες αργότερα, οι εφιάλτες με την Λευκοντυμένη και με τον πατέρα του Ρέι, με έκαναν να αγωνιώ και να καρδιοχτυπώ και τις δύο φορές που ήρθα σε αναγνωστική επαφή μαζί τους, χάρη στο γλαφυρό τρόπο με τον οποίο είναι γραμμένοι. Ουσιαστικά ήταν σαν να τους ζω κι εγώ η ίδια παρέα με τους ήρωες.
(image by Brooke Shaden)

Πάντως, αν κάτι μπορεί να διακρίνει κάποιος από το βιβλίο εξαρχής, είναι η σημασία που παίζει, εκτός από την Ονόρα, στη ζωή του πρωταγωνιστή και στη θετική αλλαγή που επιφέρει η παρουσία της στη ζωή του, κι ένα άλλο πρόσωπο … ο πατέρας του, Έρνεστ. Ο αναγνώστης θα διαβάσει αλησμόνητους διαλόγους μεταξύ αυτών των δύο και θα νιώσει ότι πέρα από τον Ρέιμοντ, επανασυστήνεται κι αυτός μαζί του.

Θα μπορούσα να γράφω ώρες ολόκληρες για το βιβλίο, για την ιστορία, για τους μύθους και τους θρύλους από τους οποίους εμπνεύστηκε η δημιουργός του και εμφανίζονται δειλά σε αυτό το πρώτο μέρος, για την μεταφυσική ατμόσφαιρα, για την έρευνα που είναι ευδιάκριτη από τις προσεκτικές περιγραφές των περιοχών που δρουν οι ήρωες, αλλά κυρίως από την ψυχολογική προσέγγιση και απόδοση όλων των χαρακτήρων ανεξαιρέτως. Είναι τόσο καλά γραμμένοι και σκιαγραφημένοι, που τους ”κουβαλάς” και μετά το πέρας της πρώτης αυτής διαδρομής μαζί τους.

Γιατί για εμένα οι Εφιάλτες δεν είναι απλά ένα ακόμη μυθιστόρημα φανταστικής λογοτεχνίας γραμμένο από εγχώριο συγγραφέα, αλλά πολλά περισσότερα. Είναι ένα αριστοτεχνικά γραμμένο μεταφυσικό θρίλερ, που με το πλούσιο λεξιλόγιο, τον παραστατικό λόγο και την ρεαλιστική πρωτοπρόσωπη ανδρική του αφήγηση, κατάφερε να με εισάγει σε μία πραγματικότητα όπου τα στοιχειά, οι δαίμονες, οι έμποροι ψυχών και οι κατάρες είναι συνιστώσες του ίδιου κόσμου. Η έντονη δράση του, οι πολλοί ενδιαφέροντες και προσεκτικά σκιαγραφημένοι χαρακτήρες, συντελούν σε μία τριλογία που σαν αναγνώστρια της λογοτεχνίας του φανταστικού, πιστεύω πως έχει όλα τα φόντα να προκαλέσει συναισθήματα ανάλογα με εκείνες του εξωτερικού.

Για αυτούς τους λόγους και για άλλους τόσους, το προτείνω ανεπιφύλακτα σε κάθε αναγνώστη που αγαπάει το συγκεκριμένο είδος λογοτεχνίας κι όχι μόνο. Ή για να δανειστώ μία ατάκα της Spirou που ταιριάζει ”γάντι” με τη περίπτωση : διαβάστε το! Είναι σίγουρο πως δε θα το μετανιώσετε. 😉

Για περισσότερες φωτογραφίες, βίντεο και οτιδήποτε σχετικό με τους Εφιάλτες, μπορείτε να επισκεφθείτε τη σελίδα της τριλογίας στο Facebook.

Νικολέτα Μπαλοπήτου