“Μαύρα Λιβάδια” της Αγνής Σιούλα

Η Αγνή Σιούλα είναι μία συγγραφέας που είχε κάνει αίσθηση από το πρώτο της μυθιστόρημα, το εξαιρετικό ”Έρχονται με την ομίχλη”, όπου είχε καταφέρει να παντρέψει την παράδοση με τον σύγχρονο τρόπο σκέψης, το μεταφυσικό με την ελληνική πραγματικότητα, θίγοντας καίρια κοινωνικοπολιτικά ζητήματα μέσα σε ένα σκοτεινό κι εφιαλτικό πλαίσιο.

Στα ”Μαύρα Λιβάδια” η δημιουργός εμπνέεται πάλι από την παράδοση, συνδέοντας μαεστρικά αυτή τη φορά το Έπος του Διγενή Ακρίτα, με τον ”Βρικόλακα” ή ”Θανάση Βάγια” του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, τον σύγχρονο ελλαδικό κόσμο, αλλά και ένα τόπο άγνωστο και εξαιρετικά μακρινό από τον δικό μας.

Η δράση αυτή τη φορά ξεκινάει από την Κομοτηνή, όπου μέσω της πρωτοπρόσωπης αφήγησης γνωρίζουμε την 19χρονη Αλεξάνδρα Βάγια και τους οικείους της, σε ένα πάρα πολύ καλογραμμένο πρώτο κεφάλαιο που μας εισάγει άμεσα στο σύμπαν της ιστορίας. Η επίσκεψη των τριών μυστήριων μοναχών και η επαφή τους με την νεαρή ηρωίδα θα γίνει η αφορμή να μάθουμε κάποια πράγματα για τα Μαύρα Λιβάδια του τίτλου και τη ζοφερότητα που τα συνοδεύει, ενώ παράλληλα ο τρόπος της αφήγησης και η πένα της συγγραφέως βοηθάνε τον αναγνώστη να αισθανθεί τον τρόμο και την αγωνία που ξεκινάει να περιβάλλει την Αλεξάνδρα έπειτα από τη συνάντηση αυτή.

Η δράση δεν χρονοτριβεί και η πένα της συγγραφέως σε μεταφέρει σταθερά, αλλά χωρίς καθυστερήσεις από τον έναν κόσμο στον άλλον και σε τοποθετεί στο καινούργιο πεδίο δράσης γνωστοποιώντας σου τοποθεσίες, πρόσωπα, με ένα ξεκάθαρο και απόλυτα κατανοητό τρόπο, δίχως να υπάρχουν περιττές περιγραφές και δυσκολονόητες έννοιες. Σε αυτό το σημείο φαίνεται και η έρευνα της συγγραφέως, που εμπνεόμενη από τη βυζαντινή ιστορία, έχει δημιουργήσει ένα σύστημα που ταιριάζει με το αντίστοιχο εκείνης της περιόδου. 
Και η ουσία είναι ότι καθ’ όλη τη διάρκεια της ανάγνωσης του βιβλίου, ένιωθα να πορεύομαι κι εγώ στις αίθουσες και τους διαδρόμους της πολιτείας των Μαύρων Λιβαδιών και πως συμμετείχα μάλιστα στα κάθε λογής μαθήματα και τις απαιτητικές προπονήσεις παρέα με την δυναμική Αλεξάνδρα.

Η Αλεξάνδρα πάλι, η βασική ηρωίδα του νέου μυθιστορήματος της Αγνής Σιούλα, θεωρώ πως είναι από τους πιο αξιομνημόνευτους νεαρούς γυναικείους χαρακτήρες σε φανταστικό μυθιστόρημα κι αυτό γιατί είναι ένας ολοκληρωμένος χαρακτήρας που συνδυάζει πολλά και διαφορετικά στοιχεία μεταξύ τους, όπως είναι ο δυναμισμός, ο τσαμπουκάς, ο ρομαντισμός, η αποφασιστικότητα και η αγάπη για την οικογένεια, κάνοντάς την έναν χαρακτήρα γήινο, με ηθικές αξίες, αν κι αθυρόστομο όταν χρειάζεται και άρα αληθινό κι απόλυτα συμβατό με την ηλικία που την προσδιορίζει.

Αξιομνημόνευτοι όμως είναι και οι υπόλοιποι χαρακτήρες του βιβλίου, που η πορεία τους στο κείμενο είναι ανάλογη των χαρακτηριστικών που τους έχει προσδώσει η συγγραφέας, η οποία και υπογραμμίζει τις εκάστοτε δράσεις κι αποφάσεις τους και δικαιολογεί με αυτό το τρόπο τη χρησιμότητά τους στη πλοκή.

Οι σκηνές δράσης δεν λείπουν, αλλά αυτό που μ’ άρεσε κι εκτίμησα στο συγκεκριμένο βιβλίο είναι πως δεν υπάρχουν απλά για να γεμίζουν σελίδες, αντίθετα μπορεί κάλλιστα να φανεί ότι αργούν να έρθουν, γνώμη μου είναι όμως πως συμβαδίζουν απόλυτα με τη πλοκή κι έρχονται ναι μεν φυσικά κι αναμενόμενα αφού είναι από τις στιγμές που περιμένεις από την αρχή και αδημονείς να διαβάσεις σε μία τέτοια ιστορία, χωρίς παρόλα αυτά η ύπαρξή τους να εξαρτάται απαραίτητα από πιθανή απουσία έμπνευσης ή έχοντας σκοπό να καλύψουν ή και επισκιάσουν την όποια έλλειψη δυναμικής ενός κειμένου.

Πάντως γεγονός είναι ότι πέρα από τη σκιαγράφηση του νέου αυτού κόσμου και των σχέσεων που δημιουργούνται μεταξύ των ηρώων, η στιγμή που διαβάζουμε πρώτη φορά για τα τέρατα που παραμονεύουν στα Μαύρα Λιβάδια και ερχόμαστε σε επαφή μαζί τους, είναι από τις πιο αναπάντεχες και επιβλητικές αναγνωστικά χάρη στο τρόπο με τον οποίο αυτά περιγράφονται και σκιαγραφούνται μες στο κείμενο.
Από το κείμενο όμως δεν απουσιάζουν ούτε οι ανατροπές και οι συγκινήσεις, κάνοντάς μας από νωρίς να καταλάβουμε ότι τα Μαύρα Λιβάδια πέρα από τους φυσικούς κινδύνους, κρύβουν μυστικά και παγίδες μεγαλύτερες από αυτές που τα τέρατα σχεδιάζουν για να εγκλωβίσουν τα θηράματά τους.

Γεγονός ακόμη είναι ότι για άλλη μία φορά, όπως και στο Έρχονται με την ομίχλη, κατανόησα και ενστερνίστηκα τα μηνύματα και νοήματα του κειμένου, που μέσα σε ένα φανταστικό πλαίσιο μπορεί να υπογραμμίζει διαχρονικά και καίρια θέματα της ανθρωπότητας και της εκάστοτε κοινωνίας, δίχως η διάθεση να είναι δασκαλίστικη.



Εν κατακλείδει, το Μαύρα Λιβάδια είναι ένα βιβλίο φρέσκο, που εμπλουτίζει ακόμη περισσότερο τη λογοτεχνία του φανταστικού στην Ελλάδα, θεωρώντας το ως ένα κι από τα καλύτερα και αξιολογότερα του χώρου, ενώ η Αγνή Σιούλα είναι από τις πιο εμπνευσμένες δημιουργούς κατ’ εμέ κι από τις ελάχιστες που καταφέρνουν να δημιουργήσουν έναν δικό τους σκοτεινό και εφιαλτικό κόσμο χωρίς να διστάζουν να χρησιμοποιοιήσουν το ελληνικό στοιχείο, τοποθετώντας μάλιστα τις ιστορίες τους μέσα σε ένα ελληνικό περιβάλλον ή όπως και στη περίπτωση του μεγαλύτερου μέρους των Μαύρων Λιβαδιών, συνδυάζοντας ιστορικές γνώσεις και στοιχεία από την πολιτιστική μας κληρονομιά και παράδοση.