Εμβληματικές Ηρωίδες του Κινηματογράφου

Κοιτάζοντας λέξεις συνώνυμες για τη λέξη “ηρωίδα” βλέπουμε τα εξής: λεβέντισσα, παλικάρι, παλικαρού, λεβεντογυναίκα, γυναίκα που θαυμάζεται για την ανδρεία της. Κι από πότε το να αντιμετωπίζεις τον κίνδυνο με εξαιρετικό θάρρος, τόλμη και γενναιότητα και να παίρνεις τη μοίρα σου στα χέρια σου, θεωρείται κατεξοχήν αντρικό χαρακτηριστικό; Από πάντα, δυστυχώς. Το σωστό ερώτημα είναι μέχρι πότε; Και η απάντηση είναι, με τη βοήθεια και των κινηματογραφικών στούντιο, ως εδώ!

Οι συντάκτες μας έγραψαν για τις αγαπημένες τους ηρωίδες σε ταινίες παλιές και πιο πρόσφατες. Προσοχή, παρακάτω περιέχονται spoilers, οπότε, αν δεν έχετε δει τις ταινίες που αναφέρονται, προχωράτε με δική σας ευθύνη.

Sarah Connor (Thanarm)

γυναίκες ηρωίδες

Ο χαρακτήρας της Sarah Connor, όπως τον υποδύθηκε μοναδικά η Linda Hamilton, έχει το ιδιαίτερο γνώρισμα της απόκτησης της action και ηγετικής φυσιογνωμίας μέσα από τις εμπειρίες που αντιμετωπίζει. Στο Terminator (1984), υπήρξε μια απροστάτευτη, καλοκάγαθη και ανέμελη σερβιτόρα, που η μοίρα έμελλε να την σκληραγωγήσει μέσα από το ανελέητο κυνηγητό της ασταμάτητης φονικής μηχανής του Εξολοθρευτή. Μητέρα του μελλοντικού επαναστάτη John Connor, η Sarah μετατράπηκε σταδιακά στην σκληρόπετση μητέρα που όφειλε να είναι. Στην αριστουργηματική Μέρα της Κρίσης (1991) αναλαμβάνει τα ηνία μιας πλήρους ηρωίδας δράσης, προστατεύοντας τον μικρό John και συμμαχώντας με τον μέχρι πρότινος εκδικητή Schwarzenegger. Ακόμα και από τον τάφο της, στην άνιση Εξέγερση των Μηχανών (2003), η αγαπημένη Sarah Connor παραμένει η επαναστάτρια που όλοι αποθεώσαμε.

Η ενσάρκωση του χαρακτήρα της από την Emilia Clarke στο Terminator: Genisys (2015) και από την Lena Heady στην τηλεοπτική σειρά The Sarah Connor Chronicles (2008-2009), αν και δεν άγγιξε την υποκριτική αρτιότητα της Hamilton, υποδεικνύει την αγάπη για αυτή και την ανάγκη εμφάνισής της στο κινηματογραφικό και τηλεοπτικό προσκήνιο.

Οι γυναίκες του Miyazaki (Γιώργος Τρου)

γυναίκες ηρωίδες

Ο Hayao Miyazaki είναι γνωστός για τη δημιουργία δυναμικών γυναικείων χαρακτήρων, σε βαθμό που πολλά από τα έργα του έχουν χαρακτηριστεί φεμινιστικά. Ίσως η πιο εμβληματική ηρωίδα του Miyazaki είναι η Princess Mononoke. Μεγαλωμένη από λύκους, είναι μια τρομερή και ανυπόταχτη πολεμίστρια, που θέλει να προστατέψει το δάσος στο οποίο ζει.

Ομοίως, η πρωταγωνίστρια του Nausicaä of the Valley of the Wind δείχνει παράξενο ενδιαφέρον για την Τοξική Ζούγκλα και τους επικίνδυνους κατοίκους της. Όταν αυτή απειληθεί από μια στρατιωτική υπερδύναμη, δε θα διστάσει να αγωνιστεί για την προστασία της, προκαλώντας σε πολλούς την απορία «Μα είναι τρελή;».

Η Chihiro, το κοριτσάκι από το Spirited Away, ίσως δεν έχει τις ικανότητες των προαναφερθέντων. Ωστόσο, δείχνει μεγάλη αποφασιστικότητα και ψυχική δύναμη και τα βάζει με θεούς και δαίμονες (κυριολεκτικά) για να επαναφέρει τους γονείς της, που έχουν μεταμορφωθεί σε γουρούνια, στην αληθινή τους μορφή.

Οι ηρωίδες του Miyazaki χρειάζονται έναν φίλο, έναν υποστηρικτή, αλλά ποτέ έναν σωτήρα. Δεν αντικειμενοποιούνται και, παρότι έχουν τυπική θηλυκή εμφάνιση, δε δρουν βάσει των στενών  gender roles που τους επιβάλλονται. Ακόμα και οι «κακές», όπως η άπληστη μάγισσα Yubaba, δεν βρίσκονται υπό την κυριαρχία των αρσενικών, αλλά είναι αυτοδύναμες.

Ellen Ripley (Σήριαλ Killer)

γυναίκες ηρωίδες

Τι είναι αυτό που κάνει κάποιον ήρωα; Είναι η προσπάθεια να σώσει κάποιον, να κάνει αυτό το παραπάνω που δεν θα έκανε άλλος, να σταθεί «αντάξιος των περιστάσεων»; Τι είναι αυτό που κάνει μια γυναίκα ήρωίδα;
Η Έλεν Ρίπλεϊ του πρώτου Alien δεν προσπαθεί να σώσει κάποιον, να κάνει αυτό το παραπάνω που δεν θα έκανε άλλος, να σταθεί «αντάξια των περιστάσεων». Αυτό που κάνει, είναι να παραμείνει ζωντανή σε πείσμα της απίθανης κατάστασης στην οποία έχει βρεθεί, να διατηρήσει την ψυχραιμία της, την κοινή λογική της, το θάρρος της, να βρεθεί μπροστά σ’ αυτόν τον ανείπωτο εξωγήινο τρόμο που μέσα σε λίγες ώρες κατόρθωσε να πάρει τη ζωή ολόκληρου του πληρώματος του πλοίου της, να κοιτάξει τον θάνατο στα μάτια, και να τον ξορκίσει (όπου με το «ξορκίσει», εννοούμε να του ρίξει καυτό ατμό στη μούρη και να τον πετάξει στο διάστημα). Ο Ρίντλεϊ Σκοττ και ο Νταν Ο’ Μπάννον ήθελαν να φτιάξουν ένα έργο, ακολουθώντας ορισμένα -τουλάχιστον- κλασσικά μοτίβα των ταινιών τρόμου κι αυτό ακριβώς έκαναν, αφήνοντάς μας μια από τις σημαντικότερες παρακαταθήκες του είδους. Παρόλα αυτά, η αξιωματικός του Νοστρόμο Ρίπλεϊ δεν είναι ηρωίδα. Είναι επιζώσα.

Η Ρίπλεϊ, που ξυπνά σχεδόν έναν αιώνα αργότερα στον σταθμό της Weyland Wutani κι έρχεται αντιμέτωπη με δυσπιστία, ειρωνεία, και κατηγορίες, έχοντας χάσει την οικογένειά της και την καριέρα της, δεν ξεκινά ως ήρωας. Υπάρχει μια συγκεκριμένη στιγμή στην ταινία Aliens όπου η Ρίπλεϊ αναλαμβάνει αυτόν τον ρόλο, η στιγμή όπου αποφασίζει να ανοίξει το βιντεοτηλέφωνο και να πληροφορήσει τον γλοιώδη εκπρόσωπο του πρώην εργοδότη της ότι θα λάβει μέρος στην στρατιωτική αποστολή στο φεγγαρι “LV-426”. Ο Τζέιμς Κάμερον αποφάσισε να ξεφύγει από την πεπατημένη (ίσως και για αυτόν τον λόγο να του ζήτησαν να γυρίσει το δεύτερο έργο) και να μας δώσει μια σχεδόν αντιπολεμική περιπέτεια, με απόηχους από τον πόλεμο του Βιετνάμ, κριτική της αμερικανικής ιμπεριαλιστικής αλαζονείας και μπόλικα, μπόλικα Άλιεν (το λέει κι ο τίτλος). Συνεχίζοντας την παράδοση του να τοποθετεί γυναίκες σε πρωταγωνιστικό ρόλο που ξεκίνησε με τον πρώτο Terminator, ο Κάμερον προχώρησε ένα βήμα παραπέρα. Η Ρίπλεϊ του Aliens έχει μια σαφή, καθαρή εξέλιξη, από μια διστακτική επιζώσα που θέλει απλά να αφήσει όλον τον τρόμο που έζησε πίσω της, σε ένα άτομο που αναγνωρίζει ότι η μοίρα της είναι δεμένη με αυτό το εξωγήινο πλάσμα, και τέλος σε μια γυναίκα αποφασισμένη να κάνει ό,τι είναι αναγκαίο προκειμένου να σώσει αυτούς για τους οποίους νοιάζεται, θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή της και αναλαμβάνοντας δράση με τρόπο που ούτε εκείνη, αλλά ούτε κι οι θεατές θα περιμέναμε στην αρχή της ταινίας. Η Ρίπλεϊ του Alien τελειώνει την ταινία έχοντας περάσει -κυριολεκτικά- δια πυρός την γέννησή της ως ηρωίδα, κι έχει καταλήξει να ανταλλάσει μηχανικές μπουνιές με την βασίλισσα των Alien, για έναν από τους σημαντικότερους λόγους όπου γίνεται κανείς ήρωας. Επειδή κάποιος έπρεπε να το κάνει.

Παίζει ρόλο ότι η Ρίπλεϊ στις ταινίες αυτές είναι γυναίκα; Ορισμένοι θα μπορούσαν να πουν ναι. Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε -ειδικά στη δεύτερη ταινία- την παρουσία μητρικών ενστίκτων προστασίας για την μικρή επιζώσα του σταθμού, το κενό που της δημιουργεί η απώλεια της κόρης της, το πείσμα που γεννά η χλεύη που συναντά από τον -σχεδόν αποκλειστικά αντρικό- περίγυρό της. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο ίδιος ο Κάμερον, αν και χρησιμοποίησε μια γυναίκα σε έναν ρόλο που παραδοσιακά ανήκε σε άνδρες, δεν μπόρεσε να αντισταθεί από να της προσδώσει τέτοια κίνητρα και χαρακτηριστικά, πράγμα που πιθανόν δεν θα έκανε σε έναν χαρακτήρα του αντίθετου φύλου, σαν να προσπαθεί να δικαιολογήσει στο κοινό το πώς μια γυναίκα καταλήγει να κόβει κώλους με φλογοβόλα και αυτόματα με διπλούς γεμιστήρες κολλημένους με μονωτική ταινία (επική ιδέα παρεμπιπτόντως). Ίσως αυτό να ήταν αδυναμία του σκηνοθέτη. Ίσως το κοινό του ’80 να χρειαζόταν τέτοιες επεξηγήσεις. Ίσως απλά να ήθελε να γράψει έναν χαρακτήρα με πιστευτά κίνητρα και ιστορία. Αυτό που ξέρω εγώ, είναι ότι, όταν πρωτοείδα μικρός την ταινία, δεν αναρωτήθηκα τι είναι αυτό που κάνει μια γυναίκα ηρωίδα. Όταν την επόμενη μέρα μετά από την προβολή της στην τηλεόραση, συζήταγα πιτσιρικάς γεμάτος δέος, παιδικό ενθουσιασμό και ατόφια πώρωση με τους συμμαθητές μου για τις γαμάτες σκηνές που είδαμε, ούτε σε εμένα, ούτε σε κανέναν από τους φίλους μου δεν πέρασε από το μυαλό να αμφισβητήσουμε ή να αναρωτηθούμε το πώς και γιατί μια γυναίκα μπορεί και κάνει αυτά τα πράγματα. Και ίσως, όταν κάποτε σταματήσουν να περνούν από το μυαλό όλων παρόμοιες απορίες, να σταματήσουν να έχουν λόγο ύπαρξης και άρθρα σαν αυτό.

Eleanor Arroway (spirou)

Η Dr. Eleanor Arroway ήταν η πρώτη γυναίκα που είδα και θαύμασα σε ταινία. Όχι μόνο ήταν δυναμική και ανεξάρτητη (χωρίς όμως να είναι ψυχρή), όχι μόνο ήταν μια πανέξυπνη επιστήμονας, αλλά ήταν και άθεη! Ακριβώς ό,τι είχε ανάγκη η έφηβη που ήμουν τότε: μια πρωταγωνίστρια που έχει αναλάβει την έρευνα για την ύπαρξη εξωγήινης ζωής, ανακαλύπτει ένα ραδιοσήμα προερχόμενο από το διάστημα και το αποκωδικοποιεί. Όλη η ανθρωπότητα παρακολουθεί την πρόοδο της επιχείρησης κατασκευής ενός είδους μεταφορικού διαστρικού μέσου και η Eleanor Arroway παλεύει ενάντια σε ένα “στρατό” ανδρών επιστημόνων, ηγετών και εκπροσώπων της εκκλησίας, για να αποδείξει ότι είναι αρκετά ικανή για να ηγηθεί της αποστολής που εξαιτίας της πήρε σάρκα και οστά εξαρχής.

Χωρίς να απεικονίζεται ως καρικατούρα μιας nerd ελαφροΐσκιωτης ή – χειρότερα – ως η όμορφη βοηθός ενός άντρα επιστήμονα, η Jodie Foster ανταποκρίνεται τέλεια στο ρόλο μιας σοβαρής ερευνήτριας, που την ενδιαφέρει η επιστήμη της και αφοσιώνεται σε αυτή. Με άλλα λόγια, μια επιστήμονας που απεικονίζεται όπως θα απεικονιζόταν και ένας άντρας. Γι’αυτό και το Contact παραμένει μια από τις αγαπημένες μου ταινίες.

Michelle (Θάνος Φιλάνης)

Μπορεί να μην είναι τόσο εμβληματική φιγούρα όσο η Ripley ή η Sarah Connor, αλλά η ιστορία της πρωταγωνίστριας του 10 Cloverfield Lane είναι ένα πρότυπο badass κινηματογραφικής πρωταγωνίστριας.

Αρχικά την συναντάμε καθώς αποφεύγει τα προβλήματα της ζωή της, οδηγώντας μακριά από την πόλη. Μετά από ένα ατύχημα όμως, η Michelle ξυπνά στο καταφύγιο του Howard (John Goodman) ο οποίος ισχυρίζεται ότι ο έξω κόσμος έχει δεχτεί κάποια καταστροφική επίθεση και αρνείται να την αφήσει να φύγει. Το 10 Cloverfield Lane είναι ουσιαστικά η ιστορία της μεταμόρφωσης της Michelle σε μια action ηρωίδα.

Όταν η Michelle βγαίνει τελικά από το καταφύγιο, και η ταινία αποφασίζει να μας θυμίσει γιατί υπάρχει η λέξη Cloverfield στον τίτλο της, η Michelle είναι πια έτοιμη να αντιμετωπίσει οτιδήποτε πετάξει κατά πάνω της το σύμπαν της ταινίας.

Το 10 Cloverfield Lane κλείνει με την Michelle ξανά στο αυτοκίνητο, καθώς μια φωνή στον ασύρματο μάς ανακοινώνει πως μια αντίσταση που πολεμά τους εξωγήινους εισβολείς χρειάζεται την βοήθεια οποιουδήποτε μπορεί να την προσφέρει. Ο ηρωισμός της παύει να είναι απλή αντίδραση και η Michelle επιλέγει τον δρόμο της συνειδητά, στρίβοντας το αμάξι προς την κατεύθυνση της αντίστασης και κλείνοντας έτσι τον κύκλο ενός προτύπου story arc και μιας εξαιρετικής ταινίας.

The Bride (Thanarm)

γυναίκες ηρωίδες

Έν έτη 1994 o Quentin Tarantino ανακάλυψε στο πρόσωπο της Uma Thurman, μέσα από την συνεργασία τους στο Pulp Fiction, τη μούσα που θα υποδυόταν αρκετά χρόνια μετά μια αδικημένη και διψασμένη για εκδίκηση νύφη. Ο πολυπράγμων Quentin δούλευε από τότε το project του Kill Bill στο μυαλό του, περιμένοντας καρτερικά τη μούσα του για να ενσαρκώσει τον πολυπόθητο ρόλο, αφού η εγκυμοσύνη της Thurman καθυστέρησε κατά πολύ την έναρξη των γυρισμάτων. Το αποτέλεσμα της συνεργασίας τους έφερε στο μεγάλο πανί μια από τις πιο καλογραμμένες και αξιαγάπητες bad-ass γυναίκες action ηρωίδες της 7ης τέχνης.

O Tarantino εμφύσησε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την υπέρμετρή του αγάπη για τα σπαγγέτι γουέστερν και τις κουνγκ φου ταινίες στον χαρακτήρα της Beatrix Kiddo. Βαθιά πληγωμένη από τον Bill και τη συμμορία του και οπλισμένη με ξέχειλο μένος, αντεπιτίθεται επιστρατεύοντας κάθε είδους πολεμική γνώση. Το κρύο πιάτο της εκδίκησης που μας σέρβιρε η προδομένη νύφη υπήρξε τρομερά απολαυστικό. Η φημολογία που αιωρείται για τρίτο κεφάλαιο Kill Bill, που μάλλον θα λειτουργήσει σαν origins story της λατρεμένης νύφης, μας βρίσκει απόλυτα σύμφωνους, ειδικά αν αναλάβει πάλι ο Tarantino τα ηνία της σκηνοθεσίας.

Rey (Sissy Michailidou)

Η καταγωγή της και το παρελθόν της, δυο μυστήρια που μας απασχολούν, αλλά πιθανόν να μην πάρουμε απαντήσεις ακόμη. Μεγάλωσε μόνη της στο Jakku, σκληραγωγήθηκε στη ζέστη, την πείνα, τις αντίξοες συνθήκες και τώρα επιθυμεί να βρει ποια είναι. Η Rey στο Star Wars: The Force Awakens νικάει τον Kylo Ren όχι επειδή αυτός είναι αδύναμος, αλλά επειδή η Δύναμη την κάνει ανίκητη. Είναι έξυπνη, αστεία, περιπετειώδης, και την υποδύεται η πανέμορφη Daisy Ridley.

Αυτό που με άγγιξε στη συγκεκριμένη ηρωίδα είναι η ανεξαρτησία που την χαρακτηρίζει, αλλά και η μελαγχολία της όταν της λένε “the longing you seek is not behind you”. Εντάξει και ότι έκανε κιμά τη μούρη του Kylo ήταν πολύ απολαυστικό, το ομολογώ. Η Rey, είναι μια mainstream ηρωίδα που εμπνέει τα μικρά παιδιά και ίσως τους μαθαίνει ότι, παρά τις δυσκολίες τις ζωής, υπάρχει μια Δύναμη μέσα μας που αξίζει ν’ αναζητήσουμε, ώστε να πολεμήσουμε όποιον μας αδικεί ή δεν θέλει το καλό μας / του κόσμου / του πλανήτη.

Trinity (spirou)

Η Carrie-Anne Moss ήταν ίσως το πρότυπο μιας γενιάς κοριτσιών που ήξεραν ότι ήθελαν να βλέπουν badass ηρωίδες στις ταινίες. Όντας χάκερ όσο ακόμα ζούσε στο Matrix, η Trinity καταφέρνει να ξεφύγει από αυτό και αγωνίζεται με το υπόλοιπο πλήρωμα του Ναβουχοδονόσορα ενάντια στις μηχανές, περίπου στο έτος 2199. Βοηθάει τον “εκλεκτό” Neo να βγει από το Matrix και μαζί του θα δώσει μάχες, θα κάνει ακροβατικά και γενικά θα αλλάξει την ιστορία του κινηματογράφου.

Δε ζει στη σκιά του Neo, αλλά πολεμάει δίπλα του. Σοβαρή, ολιγόλογη, μπορεί να δέρνει ένα σωρό agents και να το κάνει με πολύ καλύτερο στιλ απ’ότι ο “εκλεκτός”. Ερωτεύεται τον πρωταγωνιστή, αλλά η ζωή της δεν γυρίζει γύρω από αυτόν.

Ένα ακόμη ατού του χαρακτήρα της Trinity, που στα 90’s σπάνιζε, ήταν ότι δεν είχε το συνηθισμένο look που είχαν οι πρωταγωνίστριες ταινιών δράσης. Η Trinity δεν είχε μακριά μαλλιά που ανεμίζουν στο αεράκι καθώς εκτελεί τη χορογραφία πάλης, ούτε βαθύ ντεκολτέ και κοντή φούστα. Οι αδερφοί (τότε) Wachowski ήξεραν πώς να απεικονίσουν μια γυναίκα μαχητή, εστιάζοντας στην άνεσή της και όχι στην τέρψη των αντρών θεατών.

About The Author

0 0 votes
Article Rating
Subscribe
Notify of

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

0 Comments
Inline Feedbacks
View all comments