Ennio Morricone

Ξαφνικά ο ψηφιακός τοίχος του δημοφιλούς κοινωνικού δικτύου γέμισε από τις μουσικές συνθέσεις ενός από τους σημαντικότερους και πιο εμβληματικούς κινηματογραφικούς μαέστρους της 7ης τέχνης. Η είδηση του θανάτου του τεράστιου Ennio Morricone, ο οποίος έφυγε πλήρης ημερών σε ηλικία 92 ετών, δεν θα μπορούσε να μην ταράξει σύσσωμο το κινηματογραφόφιλο κοινό. Σε αυτό το άρθρο αποτίνουμε τον δικό μας φόρο τιμής στον αξεπέραστο δημιουργό, επιστρέφοντας σε ταινίες διανθισμένες από τα αναρίθμητα αριστουργηματικά του κομμάτια.

Σινεμά ο παράδεισος

Θα ξεκινήσω με την παραδοχή ότι η διαδικασία του να ξεχωρίσω αγαπημένες συνθέσεις του Morricone αποκτά δείκτη δυσκολίας εφάμιλλο με το να προσπαθείς να πιλοτάρεις πρώτη φορά αεροπλάνο όντας τυφλός, με το δεύτερο να φαντάζει τελικά πιο εύκολο. Αυτό που έχει καταφέρει μοναδικά ο Ιταλός συνθέτης αποτελεί την πεμπτουσία της κινηματογραφικής σύνθεσης και δεν είναι τίποτα άλλο από την απόλυτη εναρμόνιση σεκάνς και πενταγράμμου. Στο Σινεμά ο Παράδεισος υποκλίνομαι στον αβίαστο τρόπο με τον οποίο ο Morricone ενεργοποίησε τους δακρυϊκούς μου αδένες δια μέσου της σχετικά απλής, αλλά όχι απλοϊκής, μουσικής σύνθεσης. Ναι, προφανώς ο δυναμισμός της ίδιας της ιστορίας αλλά και το σκηνοθετικό χέρι του Tornatore έβαλαν το λιθαράκι τους στη συναισθηματική φόρτιση, αλλά το αποτέλεσμα θα ήταν πολύ διαφορετικό αν δεν είχε πλαισιωθεί από το μουσικό απάνθισμα του μεγάλου Ennio. Ανάθεμα την τραγική συγκυρία, o Morricone έφυγε την παγκόσμια μέρα φιλιού και εμείς παραμένουμε αιώνια ρομαντικοί και καθηλωμένοι σε εκείνη την σκοτεινή αίθουσα παρέα με όλα τα απαγορευμένα φιλιά που με περίσσιο πάθος (δεν) δώσαμε…

Οι μισητοί 8

Η μουσική του Ennio Morricone αδιαμφισβήτητα έχει συνδεθεί ανεξίτηλα με τα spaghetti western. Δύσκολα θα φέρει κανείς στο μυαλό του σκηνές ταινιών του Leone χωρίς να ξεκινήσει αυτόματα να σιγοσφυρίζει τις χαρακτηριστικές επικές μουσικές συνθέσεις του Ιταλού μαέστρου. Ο λόγος όμως για τον οποίο επέλεξα τη συγκεκριμένη ταινία δεν είναι επειδή αποτέλεσε την ακαδημαϊκή του αναγνώριση, μιας και τιμήθηκε με το μοναδικό (!) του όσκαρ καλύτερης μουσικής επένδυσης, αλλά διότι αποτελεί τη δημιουργική συνάντηση αυτού με τον μεγάλο φαν του, Quentin Tarantino. O Tarantino, πιστός λάτρης των spaghetti western, έχει δανειστεί στο παρελθόν ουκ ολίγες συνθέσεις του Morricone ντύνοντας με χειρουργική ακρίβεια δικές του σκηνές που απέτιναν φόρο τιμής στο συγκεκριμένο είδος. Στους Μισητούς 8 όμως ο τεράστιος Ennio έγραψε πρωτότυπη μουσική για τον μεγάλο Q και είμαι σίγουρος ότι το μικρό παιδί μέσα στον Αμερικανό σκηνοθέτη χοροπηδούσε σαν τρελό μαζί με μας! Ευχής έργον θα ήταν να αποτελούσε και η ταινία μια από τις καλύτερες του Tarantino, αλλά μην τα θέλουμε και όλα δικά μας!

thanarm

Allonsanfàn

Η ιστορία εκτυλίσσεται στις αρχές του 19ου αιώνα, με πρωταγωνιστή έναν νικημένο, απογοητευμένο αριστοκράτη, άλλοτε ένθερμο μέλος των επαναστατικών κινημάτων που συγκλόνιζαν την Ευρώπη. Η σκηνοθεσία είναι πολύ καλή και ο Marcello Mastroianni μαγνητίζει. Είναι όμως το μουσικό μοτίβο του “Rabbia e Tarantella” του Morricone που δημιουργεί μια υποβλητική ατμόσφαιρα, για να καταλήξει σε μια πυρετώδη, διαβολεμένη βερσιόν που δένει απίστευτα με το τραγικό φινάλε, δέσιμο που ανάγει τελικά την ταινία συνολικά σε μια άλλη κλίμακα κινηματογραφικής εμπειρίας. Αγαπάω τόσο πολύ το κομμάτι αυτό, που ήταν το πρώτο που άκουσα όταν διάβασα την είδηση του θανάτου του Morricone.

Υστερόγραφο: το “Rabbia e Tarantella” είναι το κομμάτι που ακούγεται στην περίφημη τελευταία σκηνή του Inglourious Basterds.

The Great Silence

Ένα ελαφρώς ξεχασμένο spaghetti western, σκηνοθετημένο από τον άλλο μεγάλο Sergio, τον Corbucci. Πρόκειται για ένα γουέστερν αλλιώτικο, καθώς εκτυλίσσεται σε μια χιονισμένη Γιούτα (στη διάρκεια ενός εκτεταμένου κύματος κακοκαιρίας που έπληξε τις ΗΠΑ στα τέλη του 19ου αιώνα). «Διαβάζοντας» σωστά, όπως πάντα, το ύφος της ταινίας, ο Morricone συνέθεσε ένα διαφορετικό soundtrack, κλασικίζον, πιο μελωδικό και σαφώς μελαγχολικό. Η μουσική του είναι ένα από τα τρία πράγματα που σου μένουν περισσότερο απ’ αυτή την ταινία, ανάμεσα στην εξαιρετική ερμηνεία του Klaus Kinski και το δραματικό φινάλε.

Once upon a Time in America

Το Once upon a Time in America είναι ίσως η μόνη γκανγκστερική ταινία που πλησιάζει την δραματικότητα και τη μεγαλοπρέπεια του Godfather. Βέβαια, αν με ρωτήσετε, προτιμώ την ταινία του Sergio Leone, έστω και οριακά. Αποτελεί το κύκνειο άσμα του μεγάλου σκηνοθέτη και ο παιδικός του φίλος δεν θα μπορούσε να του προσφέρει ένα ομορφότερο δώρο. Με κέντρο ένα σπάνιο πνευστό, τον αυλό του Πάνα, ο Morricone γράφει μια μελωδία που άλλοτε εντείνει την αγωνία κι άλλοτε χρησιμοποιείται σε σκηνές όπου ο πρωταγωνιστής De Niro χάνεται στις παιδικές του αναμνήσεις. Όπως είχε κάνει και σε άλλες ταινίες του, ο Leone έπαιζε τις μελωδίες του Morricone κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων.

Γιώργος Τρου