“Ίσκρα” της Αγγέλας Γαβρίλη

Η Ίσκρα δεν είναι μία απλή ιστορία, μία ιστορία που την διάβασα και την επόμενη ημέρα είχα πάει ήδη στην επόμενη. Το συγκεκριμένο μυθιστόρημα για εμένα είναι πολλά περισσότερα από αυτό. Είναι ένα από εκείνα τα λίγα βιβλία που θα είναι για πάντα χαραγμένα σε νου και ψυχή ως κάτι το ξεχωριστό, ως κάτι πολύ περισσότερο από μερικά φύλλα χαρτιού και που ενίοτε συνειδητά θα ανατρέχω.



Ελάχιστα βιβλία με έχουν επηρεάσει τόσο όσο η Ίσκρα και είναι σίγουρα το μοναδικό κείμενο που έχω διαβάσει πάνω από είκοσι και περισσότερες φορές σε κοντινά μεταξύ τους διαστήματα, κάποιες φορές και συνεχόμενα. Δεν ξέρω να πω αν είναι από τα κείμενα εκείνα που με τη σοφία ή τα λόγια τους μπορούν να αλλάξουν τη ζωή ενός αναγνώστη, αλλά σίγουρα είναι από αυτά που μίλησαν από τις πρώτες αράδες στη δική μου ψυχή και θα μείνουν εκεί μέχρι το τέλος σαν κάτι το σπουδαίο και ξεχωριστό στην αναγνωστική μου συνείδηση.

Η Ίσκρα είναι μία ηρωίδα που αγαπώ βαθιά, που μπορεί από την αρχή μέχρι το τέλος να μην αποκαλύπτεται η ταυτότητά της, αλλά αυτό είναι το λιγότερο που μετράει στο συγκεκριμένο κείμενο και κατά τη γνώμη μου καμία ουσιαστική σημασία δεν έχει. Η πρωταγωνίστρια είναι ένα πλάσμα ξεχωριστό, μία μορφή ελεύθερη, ένας χαρακτήρας που θα οδηγηθεί σε ένα ταξίδι αυτογνωσίας κι ανακάλυψης του εαυτού και που με θάρρος και τόλμη θα παρασυρθεί στις πιο απρόσμενες και παρακινδυνευμένες περιπέτειες μέχρι να φτάσει στην πολυπόθητη ελευθερία που προσφέρει η γνώση αυτή.

Η συγγραφέας Αγγέλα Γαβρίλη είναι μία λογοτέχνης που χειρίζεται άψογα τον λόγο, κάνοντας σωστή χρήση του, αποφεύγοντας συνειδητά παραφορτωμένες λέξεις κι εκφράσεις, παρουσιάζοντας ένα κείμενο λιτό και απέριττο κι όμως απόλυτα λογοτεχνικό.

Είναι από τις σπάνιες εκείνες ιστορίες που συνδυάζουν με εξαιρετική φυσικότητα κι αποτελεσματικότητα την πραγματικότητα του κόσμου μας, με την αντίστοιχη που συναντάται στη συλλογική φαντασία του τόπου, των θρύλων και της λαογραφικής μας παράδοσης.

Είναι μία ιστορία που μπορεί να περιλαμβάνει επιτυχημένα κι ανεμπόδιστα δράκους, ελληνική μυθολογία, λαϊκές δοξασίες και εικόνες από την ευρύτερη περιοχή του Ηνωμένου Βασιλείου και της πάλαι ποτέ ισχυρής Σοβιετικής Ένωσης, καθώς και αντίστοιχες από την δύσκολη πραγματικότητα της οικονομικής κρίσης και της πόλης που είναι το κέντρο και ο πυρήνας των δυσχερών καταστάσεων στον οποίο βρίσκεται η ελληνική κοινωνία τα τελευταία χρόνια.

Ένα ακόμη στοιχείο που με ενθουσίασε κι εκτίμησα και που σπάνια συναντώ στην σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία, είναι ο απενοχοποιημένος τρόπος με τον οποίο η συγγραφέας χειρίζεται τον συγγραφικό της λόγο και κατ’ επέκταση την ίδια της την ηρωίδα. Από τα στοιχεία εκείνα που καταστούν ακόμη πιο επιτακτική και κάνουν απολαυστικότερη την ανάγνωση τής Ίσκρας.

Θα μπορούσα να γράψω κι άλλα πολλά για το βιβλίο αυτό και για την εκτίμηση που τρέφω στη συγγραφέα που το δημιούργησε, αλλά θα σταματήσω εδώ γιατί όσες σελίδες και να γεμίσω, πάλι δεν θα μπορέσω να εκφράσω όλα αυτά που αποτελεί το εν λόγω σύγγραμμα για εμένα. Αυτός είναι και ο λόγος που τόσο καιρό, από την επόμενη ημέρα ουσιαστικά που παρουσιάστηκε το βιβλίο για πρώτη φορά στην Αθήνα, δίσταζα και αδυνατούσα να γράψω έστω κι ελάχιστες λέξεις.

Το μοναδικό ίσως που θα μπορούσε να υπογραμμιστεί μέσα από την παρουσίασή μου αυτή είναι η παρακίνηση προς τον εκάστοτε αναγνώστη που αγαπάει την καλή λογοτεχνία και θέλει να ανακαλύψει κάτι εξαιρετικό και διαφορετικό ταυτόχρονα, έχοντας κουραστεί  ενδεχομένως από παρόμοια μεταξύ τους κείμενα, να διαβάσει ετούτο το βιβλίο. Αυτό μάλλον θα ήταν αρκετό.