Snowden – review

Η ταινία αποτελεί δραματοποιημένη απεικόνιση της πραγματικής ιστορίας της διαρροής απόρρητων κρατικών εγγράφων από τον συνεργάτη της NSA και πρώην πράκτορα της CIA, Edward Snowden. Συγκεκριμένα, παρακολουθούμε εκείνη την εβδομάδα του Ιουνίου του 2013, μέσα στην οποία έλαβαν χώρα όλες οι αποκαλύψεις, ενώ ταυτόχρονα βλέπουμε σε φλασμπακ σημαντικά γεγονότα της ζωής του Snowden, όπως η συμμετοχή του στις Ειδικές Δυνάμεις, η είσοδος και η παραίτηση του από την CIA αλλά και η σχέση με την σύζυγο του.

O Oliver Stone, έχοντας αποδείξει περίτρανα στο παρελθόν την υπεροχή του στο στήσιμο δυναμικών πολιτικών θρίλερ (βλέπε Nixon, JFK) φάνηκε ιδανική επιλογή για την κινηματογραφική μεταφορά της πολύκροτης ιστορίας. Η υπέρμετρη όμως προσπάθεια του να μην ηρωοποιήσει τον Snowden απροκάλυπτα τον πρόδωσε και έτσι παρέδωσε μια σχετικά άνευρη ταινία. Ενώ θα μπορούσε, δεδομένης της θεματολογίας της, να είναι πολύ πιο καλοκουρδισμένη και καυστική, δυστυχώς παραμένει αρκετά επιφανειακή. Μπορεί να φταίει και ο πρόσφατος χαρακτήρας της όλης υπόθεσης ή και το αριστουργηματικό Citizenfour (2014) –πρόκειται για το βραβευμένο με όσκαρ ντοκιμαντέρ της Laura Poitras –  που δυσκολεύουν την ανάδειξη πραγματικού παλμού στη ταινία.

Ο στοχασμός πάνω στις διαδικτυακά διαστρεβλωμένες έννοιες της ελευθερίας και της ιδιωτικότητας και ο προσδιορισμός του πατριωτισμού, υποβόσκει διαρκώς κατά τη διάρκεια της ταινίας. Η διαρκής παρακολούθηση όλων ανεξαιρέτως των πολιτών σε παγκόσμιο επίπεδο μετατράπηκε, μετά τις αποκαλύψεις του Snowden, από παρανοϊκό σενάριο σε ρεαλιστική πραγματικότητα. Τα βαθύτερα κίνητρα πίσω από την απόφαση του να κλέψει διαβαθμισμένα κρατικά έγγραφα, γνωστοποιώντας στο ευρύ κοινό απόρρητα κυβερνητικά προγράμματα παρακολούθησης, παραμένουν υπό διερεύνηση. Η ταινία θα μπορούσε να αποτελέσει έναυσμα για την περαιτέρω ανάλυση εκείνων των κομβικών συμβάντων στη ζωή του Snowden που τον οδήγησαν να πάρει αυτή τη σημαντική απόφαση. Τελικά, είναι προδότης ή γνήσιος φιλόπατρις επαναστάτης που ήθελε να αφυπνίσει τον λαό? Φυσικά και δεν δίνονται ξεκάθαρες απαντήσεις και μόνο εικασίες μπορεί να κάνει κανείς για την δομή της προσωπικότητας του Snowden. Θα βοηθούσε ίσως αν τα φλασμπακ δεν περιορίζονταν από το 2004 και μετά, αλλά προχωρούσαν πιο πίσω, στο οικογενειακό και αναπτυξιακό ιστορικό του Ed.

Αναφορικά με τις ερμηνείες της ταινίας αυτή του πρωταγωνιστή Joseph Gordon-Levitt, στον ρόλο του Edward Snowden, ξεχωρίζει. Χωρίς εμφανείς δραματικές εξάρσεις, χρωματίζει τον ήρωα με μια στωικότητα και μια εσωτερική ένταση που μπορεί να φαίνεται απλή αλλά στην πραγματικότητα είναι ιδιαίτερα απαιτητική. Οι υπόλοιπες, με εξαίρεση αυτή του Rhys Ifans που ξεχωρίζει, είναι ικανοποιητικές. Στην περίπτωση δε του Nicolas Cage ο πήχης γέρνει μάλλον προς την μετριότητα. Σαν σύνολο πάντως ερμηνευτικά δεν εντοπίζεται κάτι φοβερά μεμπτό.
Συμπερασματικά, το Snowden δεν αποτελεί τη δυναμική επιστροφή του Oliver Stone στα πολιτικά θρίλερ και ίσως θα έπρεπε να κρατήσει σημειώσεις από το Citizenfour (2014) για το πώς εκτοξεύεις τον πήχη της έντασης στα ουράνια.

Η ταινία προβλήθηκε στα πλαίσια του 22ου φεστιβάλ της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας. Σε ευρύ κύκλωμα αιθουσών θα προβάλλεται από τις 3 Νοεμβρίου 2016.