
“Αλέξ” του Πιέρ Λεμέτρ – review
Το Αλέξ είναι ένα βιβλίο του γάλλου συγγραφέα αστυνομικής, ως επί το πλείστον, λογοτεχνίας Pierre Lemaitre, που κυκλοφορεί στα ελληνικά σε μετάφραση της Κλαιρ Νεβέ από τις εκδόσεις Μίνωας. Η πρώτη εντύπωση που προκαλεί είναι ότι πρόκειται για χορταστικό ανάγνωσμα, καθώς αποτελείται από περίπου 500 σελίδες σχετικά πυκνογραμμένες. Όμως δε χρειάζεται να φοβάστε, καθώς η ανάγνωση αποδεικνύεται εύκολη και μάλιστα θα έλεγα επιταχυνόμενη. Όσο προχωράει ο αναγνώστης, τόσο ευκολότερα γυρνάνε οι σελίδες και είμαι σίγουρος ότι πολλοί που πλησίαζαν στο τέλος ξενύχτησαν για να το τελειώσουν.
Το βιβλίο ξεκινάει τυπικά, σχεδόν προβλέψιμα, θα έλεγα, για αστυνομικό μυθιστόρημα, με την κεντρική ηρωίδα την Αλέξ, να πέφτει θύμα βίαιης απαγωγής. Και εδώ έρχεται ο δεύτερος κεντρικός ήρωας, ο αστυνόμος Καμίγ Βεροβέν, με την ομάδα του και ξεκινάει ο κλασσικός αγώνας ενάντια στο χρόνο για να βρεθεί το θύμα και να συλληφθεί ο απαγωγέας. Εκείνος που λάμπει δια της απουσίας του (για την ακρίβεια έχει ελάχιστη συμμετοχή) είναι ο τρίτος πόλος μιας τέτοιας κατάστασης, ο απαγωγέας. Κατά τα άλλα η εξέλιξη στις πρώτες σελίδες είναι κλασσική για αστυνομικό μυθιστόρημα, σε σημείο να αρχίσει να βαριέται ο τακτικός αλλά ανυποψίαστος αναγνώστης αστυνομικών. Πολύ γρήγορα (σε σχέση με το μέγεθος του βιβλίου) η αστυνομία εντοπίζει τον απαγωγέα και ο αναγνώστης αρχίζει να αναρωτιέται τι συμβαίνει. Και καλά κάνει, γιατί από εδώ και πέρα αλλάζουν όλα!
Όχι μόνο το θύμα δεν είναι στο σημείο που την έχει κλείσει ο απαγωγέας, αλλά εξαφανίζεται από την αστυνομία. Καθώς προχωράει η πλοκή, οι ρόλοι θύτη και θύματος αλλάζουν και ξεκινάει μια άλλη ιστορία πιο συναρπαστική και με πιο γρήγορο ρυθμό. Ένα ρυθμό που συνεχώς επιταχύνει, καθώς οι εξελίξεις τρέχουν και ο αναγνώστης αρχίζει να μη μπορεί να αφήσει το βιβλίο. Αλλά εκεί που βυθιζόμαστε στην αφήγηση και ακολουθούμε τη γραμμή της, ο συγγραφέας κάνει μια απότομη στροφή και μας αλλάζει για πολλοστή φορά όλη τη θεωρία που είχαμε σχηματίσει. Δεν θέλω να επεκταθώ περισσότερο γιατί θα spoilerιάσω, αλλά οι ανατροπές της ιστορίας είναι αριστουργηματικές. Και μην ανησυχείτε, στο τέλος που αποκαλύπτονται όλα θα μείνετε ευχάριστα ζαλισμένοι από την ευρύτητα της πλοκής και φυσικά ο συγγραφέας δεν αφήνει ξεκρέμαστα γεγονότα. Ο Pierre Lemaitre παράλληλα αποδεικνύει ότι μπορεί να γράψει κανείς ένα σύγχρονο αστυνομικό και να ψυχογραφήσει τους ήρωές του με τα προβλήματά τους, χωρίς να χαθεί στους λαβύρινθους των ψυχολογικών και υπαρξιακών τους αναζητήσεων, όπως έχει γίνει της μόδας τελευταία. Εδώ πρόκειται για καθαρόαιμο αστυνομικό μυθιστόρημα και όχι συγκαλυμμένο ψυχολογικό ή κοινωνικό δράμα.
Είχα καιρό να διαβάσω τόσο καλογραμμένο αστυνομικό που συνδυάζει τη σύγχρονη γραφή με τις αρετές του κλασσικού. Γράφει απλά και κατανοητά χωρίς να ξεχάσει το είδος που υπηρετεί, όπου η πλοκή είναι βασίλισσα και χωρίς να βαρεθεί ο αναγνώστης. Άλλωστε το Αλέξ έχει κερδίσει βραβείο καλύτερου αστυνομικού στο International Dagger το 2013. Σίγουρα θα αναζητήσω και άλλα βιβλία του συγγραφέα. Δυστυχώς στα ελληνικά έχει μεταφραστεί μόνο αυτό και το “Καλή αντάμωση εκεί ψηλά” πάλι από τις εκδόσεις Μίνωας, το οποίο είναι νομίζω το μοναδικό του έργο που δεν είναι αστυνομικό και απέσπασε την υψηλότερη λογοτεχνική διάκριση της Γαλλίας, το βραβείο Goncourt.
Και τώρα πρέπει να διαμαρτυρηθώ και λίγο για μια διαδεδομένη και άσχημη κατ’εμέ τακτική των εκδοτών, καθώς το Αλέξ είναι το δεύτερο βιβλίο της σειράς τεσσάρων βιβλίων με ήρωα τον αστυνόμο Καμίγ Βεροβέν. Το πρώτο βιβλίο διαπίστωσα ότι είναι το Ιρέν, ένα όνομα που αναφέρεται συχνά στο βιβλίο. Ευτυχώς δεν επηρεάζεται σε κάτι η πλοκή. Κατανοητό το κίνητρο του εκδότη να εκδώσει το βραβευμένο και πιο προσοδοφόρο ίσως βιβλίο της σειράς, αλλά δεν παύει να με ενοχλεί. Τώρα αν διαβάσω το πρώτο πολύ φοβάμαι ότι έχω ήδη φάει μεγάλο spoilerιασμα. Μερικούς δεν τους ενοχλεί, αλλά για άλλους όπως και για εμένα, η πλοκή, ειδικά στα αστυνομικά, είναι το πιο σημαντικό και έτσι χάνεται η ουσία.
Πάντως μη σας αποθαρρύνω, το βιβλίο έστω και από μόνο του αξίζει το χρόνο σας!