Γρα-Γρου – Κριτική
Είναι κάπως δύσκολο να στριμώξεις σε λίγες γραμμές την περίληψη του Γρα-Γρου, του νέου κόμικ των Τάσου Ζαφειριάδη, Γιάννη Παλαβού και Θανάση Πέτρου. Κι αυτό γιατί η αφήγηση μεταπηδά από τη Μακεδονία του σήμερα στην περίοδο της Τουρκοκρατίας και παράλληλα εμπεριέχει στοιχεία του φανταστικού. Κεντρικά πρόσωπα είναι ο κύριος Κώστας, φτυστός ο Αργύρης Μπακιρτζής, και η Σοφία, ιδιοκτήτης και υπάλληλος αντίστοιχα του Γρα-Γρου, ενός πάλαι ποτέ φημισμένου εστιατορίου κοντά στο Βέρμιο. Το πραγματικό Γρα-Γρου έστεκε, έως το 2004, στην άκρη του δρόμου που οδηγούσε από την Κεντρική στη Δυτική Μακεδονία. Στο κόμικ, βρισκόμαστε λίγο πριν το κλείσιμό του, αλλά οι δημιουργοί έχουν προσθέσει στο σκηνικό ένα μυστηριώδες τοξωτό γεφύρι. Τι είναι αυτό το γεφύρι; Κανείς δεν ξέρει. Στέκει εκεί, εδώ και αιώνες και καλεί, μέσα από όνειρα, ανθρώπους από μέρη μακρινά.
Ο Τάσος Ζαφειριάδης και ο Γιάννης Παλαβός συλλαμβάνουν μια ωραία ιδέα, κάνουν μια σημαντική έρευνα και εν τέλει μας παραδίδουν μια μινιμαλιστική, αινιγματική ιστορία, μουλιασμένη από την ομίχλη και γεμάτη από τους ήχους των φορτηγών που αγκομαχούν στην ανηφόρα του Βέρμιου (εξ ου και η ονομασία του εστιατορίου). Οι φυσικοί διάλογοι και οι πιστευτοί χαρακτήρες ολοκληρώνουν το πακέτο.
Όσο για το σχέδιο, ο Πέτρου απλοποιεί το στυλ του, ίσως παραπάνω απ’ όσο θα έπρεπε, αλλά και πάλι κάνει πολύ καλή δουλειά. Οι σκηνές που εκτυλίσσονται στη σύγχρονη εποχή έχουν μουντό χρωματισμό, ενώ στα καρέ που μας μεταφέρουν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία του 16ου αιώνα κυριαρχούν οι αποχρώσεις του κόκκινου, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα πολύ όμορφο κοντράστ.
Η έκδοση είναι προσεγμένη, καθώς περιέχει συνοδευτικά κείμενα, αλλά και πρωτότυπη μουσική (όχι σε CD, αλλά σε λινκ), γραμμένη από τον Μιχάλη Σιγανίδη. Συνολικά, πρόκειται για ένα πολύ ξεχωριστό, ιδιαίτερο graphic novel, αναμφίβολα από τις καλύτερες κυκλοφορίες του 2017.